Skuteczność coachingu potwierdzona badaniami

8 października 2019

Czy coaching jest skuteczny? Realizowany w odpowiedni sposób przez doświadczonego coacha, zdecydowanie tak! Według badań przeprowadzonych przez PricewaterhouseCoopers, klienci coachingu wykazali między innymi pozytywną zmianę w obszarach:

pewność siebie (80%)
związki (73%)
kompetencje komunikacyjne (72%)
kompetencje interpersonalne (71%)
wydajność w pracy (70%)
równowaga życia zawodowego i osobistego (67%)
zdrowie, dobre samopoczucie (63%)
rozwój życia zawodowego, nowe możliwości zawodowe (62%)
organizacja życia osobistego (61%)
zarządzanie firmą (61%)
zarządzanie czasem (57%)
efektywność zespołów (51%)

Z tego artykułu dowiesz się między innymi:

czym jest coaching?
czy coaching jest skuteczny?
jakie cechy posiada dobry coach?
co mówią badania naukowe w kwestii efektywności coachingu?
czym różni się coaching od psychoterapii?
kiedy coaching nie działa?

Co to jest coaching i jaka jest rola coacha?

Coaching jest procesem rozwoju personalnego z wykorzystaniem metod z dziedziny psychologii, służącym osiąganiu celów i poprawy efektywności wykonywanych działań. Może dotyczyć rozwoju osobistego, np. w życiu prywatnym (life coaching) lub zawodowym (business coaching).

Ważną cechą tego procesu jest wsparcie działań przez coacha, którego rolą jest między innymi motywowanie, edukowanie, pomoc w spojrzeniu na zagadnienia z nowej perspektywy, wzmocnienie poczucia pewności siebie oraz udzielanie konstruktywnej informacji zwrotnej.

Dobry coach ułatwia odnalezienie odpowiedniej drogi do założonego celu, sprzyja wychodzeniu ze strefy komfortu, pozwala uniknąć lub wyjść z pułapek zastawianych przez psychikę osoby pragnącej dokonać ważnych zmian w swoim życiu. Jak wynika z badań, coaching wykazuje dużo większą skuteczność niż szkolenia rozwojowe, gdyż efektywniej utrwala właściwe wzorce zachowań w ramach kolejnych sesji. W przypadku szkoleń praca indywidualna jest znacznie ograniczona w czasie (brak kontynuacji praktyki i informacji zwrotnej po zakończeniu szkolenia).

Cechy skutecznego coacha

Zatem jaki powinien być skuteczny coach i jakie powinien posiadać cechy i umiejętności?

umie stworzyć właściwą i sprzyjającą atmosferę do zmian pożądanych przez klienta
umie zbudować odpowiednie relacje z klientem i budzi zaufanie wobec siebie
tworzy niezbędną przestrzeń dla klienta, unikając podsuwania gotowych rozwiązań i doradzania
unika działań, które nie motywują lub wręcz zniechęcają i hamują rozwój, takich jak: ocenianie, krytykowanie, negatywny feed-back
jako specjalista rozwoju jest świadomy procesu zmian jaki zachodzi u osoby korzystającej ze wsparcia
posiada odpowiednie kompetencje poświadczone certyfikatem wydanym np. przez ICF (International Coach Federation), ICC (International Coaching Community), PSC (Polskie Stowarzyszenie Coachingu), lub inne stowarzyszenie coachów
posiada rozległą wiedzę z obszaru psychologii dzięki czemu doskonale rozumie zachodzące procesy i reakcje
zna i umie stosować w trakcie sesji techniki i narzędzia (zobacz: pytania w modelu GROW, technika Disney’a, coachingowe koło życia)
słuchanie jest dla niego ważniejsze niż mówienie
posiada praktyczne doświadczenie w pracy z klientem
korzysta z superwizji (sesje prowadzone przez innych coachów)
specjalizuje się w określonym rodzaju coachingu (np. life coaching, business coaching, executive coaching)
dba, aby temat / cel sesji z coachem został precyzyjnie i właściwie określony – jednoznaczne zdefiniowanie celów które chcesz osiągnąć
posiada pozytywne opinie klientów potwierdzające doświadczenie

Skuteczność coachingu w świetle badań naukowych

Przydatność i efektywność sesji coachingowych zostały potwierdzone w wielu badaniach. Poniżej kilka wybranych przykładów.

Badanie „Porównywanie skuteczności coachingu indywidualnego, samokształcenia i szkolenia grupowego: dlaczego przywództwo jest ważne?” przeprowadzone na Uniwersytecie w Salzburgu (Austria)

Przeanalizowano względną skuteczność coachingu w porównaniu z innymi technikami. Badania nie tylko pokazują, że coaching i szkolenia skutecznie poprawiają wyniki firmy lub organizacji, ale także wzmacniają korzystne efekty dla klientów. Wykazano również, że transakcyjne i transformacyjne zachowania przywódcze wpływają na postrzeganie i motywację klientów.

Ponadto wyniki wskazały, że coaching indywidualny i trening grupowy skutecznie zmniejszały prokrastynację (zwlekanie z podejmowaniem działań) i ułatwiały osiągnie zakładanych celów. Trening indywidualny zapewnił wysoki poziom satysfakcji i był lepszy w pomaganiu uczestnikom w osiąganiu ich celów, podczas gdy trening grupowy skutecznie promował zdobycie odpowiedniej wiedzy.

Źródło informacji: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4853380/

Badanie „Coaching jako interwencja rozwojowa w organizacjach: przegląd skuteczności i mechanizmów leżących u jego podstaw” przeprowadzone przez University College London, Wielka Brytania oraz Norwegian Business School, Oslo, Norwegia.

Główne ustalenia pokazują, że coaching jest skutecznym narzędziem, które przynosi korzyści organizacjom, a szereg podstawowych aspektów przyczynia się do tej skuteczności. Badanie wykazało wzrost wielu wyników indywidualnych dzięki zastosowaniu coachingowi, w szczególności poczucie dobrostanu, wzrost satysfakcji z kariery, poprawa osiągania celów.

Źródło informacji: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4945054/

Badanie „Efektywność coachingu w miejscu pracy”, Rebecca J. Jones, Stephen A. Woods Ph.D, and Yves R. F. Guillaume Ph.D.

Metaanaliza istniejących badań dotyczących efektywności coachingu w miejscu pracy, gdy coach był z zewnątrz organizacji lub wewnętrzny, z wykluczeniem zależności podwładny-przełożony. Analizy wykazały, że miał pozytywne skutki na ogólne wyniki organizacji. Zbadano między innymi wpływ na efektywność procesu takich czynników jak: wykorzystanie informacji zwrotnej z wielu źródeł, rodzaj coacha (zewnętrzny lub wewnętrzny), formy coachingu (bezpośredni lub online), długość trwania coachingu. Ustalono między innymi:

znaczny wpływ rodzaju coacha – większy wpływ miał trener wewnętrzny niż z zewnątrz
brak wpływu formy sesji (bezpośredni twarzą w twarz, zdalny online) na efektywność
brak wpływu czasu trwania

Zidentyfikowane w analizie pozytywne efekty wskazują użyteczność coachingu w organizacjach.

Źródło informacji: http://epubs.surrey.ac.uk/808527/9/The%20Effectiveness%20of%20Workplace%20Coaching.pdf

Korzyści z coachingu

Badania przeprowadzone w 2009 roku przez firmę A Better Perspective dla grupy 339 osób korzystających z usług coacha, wskazały następujące korzyści:

poprawa w wydajności osobistej i realizacji celów (84%)
podniesienie otwartości na rozwój osobisty i uczenie się (60%)
pomoc w znalezieniu rozwiązania dla poszczególnych sytuacji zawodowych (58%)
wzmocnienie poczucia odpowiedzialności (52%)
rozwój samoświadomości (42%)
wzmocnienie pożądanych umiejętności i zachowań (38%)
lepsze rozumienie roli i celów (37%)
korekta zachowań i wyjaśnienie trudności (33%)

Według tego samego badania główne korzyści dla organizacji to:

pełne wykorzystywanie indywidualnego potencjału osoby (79%)
wzmocnienie osobistego zaangażowania we własny rozwój (69%)
wzrost wydajności organizacji (69%)
podniesienie zdolności uczenia się oraz wiedzy (63%)
wzrost motywacji pracowników (57%)
ułatwienie przyswojenia nowych stylów zarządzania i kultury organizacji (39%)
wzmocnienie relacji między ludźmi/oddziałami (35%)

Coaching a psychoterapia

Zarówno coaching jak i psychoterapia służą pomocy w poprawie jakości życia klienta i czerpią z wiedzy obszaru psychologii. Podstawowa różnica między psychoterapią i coachingiem dotyczy zasięgu czasowego.

Psychoterapia obejmuje życie przeszłe klienta w celu dotarcia do przyczyn problemów, natomiast coaching skupia się na chwili obecnej i przyszłości. W coachingu przyjmuje się założenie, że klient nie jest zaburzony i posiada zasoby niezbędne do dokonania zmiany. Rolą coacha jest pomoc w dotarciu do tych zasobów i wsparcie w ramach transformacji życia.

Psychoterapeuta w trakcie terapii może sięgać, w uzasadnionych przypadkach, do wybranych narzędzi stosowanych w coachingu, co według mojego doświadczenia przynosi zaskakująco pozytywne rezultaty.

Kiedy trening coachingowy nie daje efektów?

Sesje coachingowe mogę nie być efektywne jeśli:

są prowadzone przez osobę z wiedzą jedynie teoretyczną bez praktyki i superwizji ze strony bardziej doświadczonych coachów
nie udało się zbudować relacji między coachem a osobą korzystającą z coachingu
klient nie jest gotowy na zmiany i sabotuje proces transformacji
coach za dużo mówi np. pouczając i wygłaszając tezy, zamiast uważnie słuchać klienta
coach próbuje rozwiązać problemy za klienta podsuwając gotowe pomysły
nieprawidłowo określono temat sesji coachingowych i celów klienta

Coaching dostarcza niezwykle skutecznych narzędzi i technik wspierających rozwój osobisty. W przeciwieństwie do psychoterapii skupia się na teraźniejszości i przyszłości abstrahując od przeszłości. Jest bardzo popularny w Stanach Zjednoczonych i innych krajach rozwiniętych. Ze względu na potencjalne korzyści, coraz chętniej korzystają z niego osoby indywidualne oraz firmy również w Polsce.

Z mojej praktyki wynika, że naprawdę warto korzystać z tej metody w procesie dokonywania zmian w życiu osobistym i zawodowym klientów. Stanowi również wartościowe uzupełnienie psychoterapii w mojej praktyce.

Zapraszam do współpracy, jeśli zainteresował Ciebie ten artykuł. Sprawdź również informacje o coachingu online przez Skype oraz informacje o sesjach coachingowych w Szczecinie.

Anna Dobosz

Coach ACC (Associate Certyfied Coach) ICF (International Coach Federation), terapeuta, psycholog, psychotraumatolog